Dat witte katten en honden meestal doof zijn, klopt gedeeltelijk. Maar niet alle witte katten en honden (en ook andere dieren en mensen) zijn doof. En ook zijn niet alle witte katten, honden en andere dieren albino’s. Wat zijn de verschillen?
1. Albinisme
Albinisme is een genetische recessieve afwijking. Recessief wil zeggen dat beide ouders belast moeten zijn met dit afwijkend gen. Het gezonde gen is de baas en overheerst. Kort: als slechts 1 van de ouders belast is met dit gen, kunnen de nakomelingen geen albino’s zijn.
Bij albinisme wordt er geen melanine aangemaakt door het lichaam.
Melanine zorgt voor:
-pigmentering (kleur) van de vacht
-pigment (kleur) van de huid* en beschermt tegen zonlicht (bruin worden ipv verbranden)
-kleur van de irissen (groen, blauw, bruin, …)
Het ontbreken van het kleurpigment in de iris, maakt dat de ogen van albino’s rood zijn (zie afbeelding). Dit zijn de bloedvaten die je dan ziet die anders verstopt zitten achter de gekleurde iris.
2. Melanisme
Melanisme is het tegengestelde van albinisme. Hier is een teveel aan melanine en zorgt dus voor een zwarte vacht. Net zoals bij albinisme is dit ook een recessieve afwijking.
Dieren met melanisme kunnen veel meer zonlicht verdragen dan normaal.
Ook is gebleken dat melanistische dieren ‘agressiever’ zijn dan anderen. Zij hebben door hun zwarte vacht/veders een betere schutkleur en kunnen zo toch makkelijker een verrassingsaanval op concurrenten plegen.
Zwarte panters zijn bijvoorbeeld melanistische katachtigen. (luipaarden, jaguars, … met een zwarte vacht)
3. Leucisme
Leucisme is ook een genetische afwijking. Hierbij wordt wel melanine aangemaakt maar in veel mindere mate. Dit zorgt ervoor dat het dier deels een witte vacht heeft.
Enkele grote verschillen met albinisme:
-de huid* bij leucisme is normaal (de vacht is -deels- wit) , geen verhoogde gevoeligheid voor zonlicht
-de ogen (irissen) zijn gekleurd
4. Doofheid
Doofheid komt meestal voor bij:
-witte katten met blauwe ogen
-witte honden met blauwe ogen en vlekkenpatroon
Dalmatiërs en Argentijnse doggen zijn bijvoorbeeld rassen waar doofheid veel bij voorkomt.
Deze doofheid komt ook door een recessief gen. Dit gen zorgt ervoor dat er een degeneratie (verval/afbraak) is van de bloedtoevoer naar de gehoorcellen. Dit gebeurt doorgaans rond de 3de -4de week na de geboorte. Deze doofheid kan eenzijdig of tweezijdig (bilateraal) zijn. Algemeen geldt : hoe meer wit, des te meer kans op doofheid.
5. Diagnoses en behandeling
Albinisme, melanisme en leucisme kunnen met het blote oog vastgesteld worden door iedereen.
Rode ogen, witte vacht, witte huid? Dan is het een albino.
Gekleurde ogen, witte vacht, normale huid? Dan is het leucisme.
Gekleurde ogen, zwarte vacht, zwarte huid? Dan is het melanisme.
Witte vacht, blauwe ogen, (vlekkenpatroon bij honden) en kijken ze bijvoorbeeld niet op wanneer er lawaai is? Dan heb je waarschijnlijk te maken met doofheid. Deze diagnose kan gesteld worden door de BEAR-test.(Brainstem Auditory Evoked Response Test) Hierbij wordt gekeken naar de hersenactiviteit bij een geluidsprikkel en wordt altijd uitgevoerd door een dierenarts.
6. In het leven: verzorging
Enkel albino’s en dove dieren (ook eenzijdig dove dieren) hebben een toch wat speciale zorg nodig.
Omdat albino’s geen zonlicht kunnen verdragen, is het aangeraden hen binnen te houden. Hun huid kan anders verbranden. Ook is er een verhoogd risico op huidkanker.
Dove dieren kunnen niet horen langs welke het ‘gevaar’ komt. Ze kunnen ook niet terugkomen wanneer je hen roept. Aanbevolen is om ook deze dieren binnen te houden of buiten in een beschermde omgeving.
*De vacht is normaal gezien in dezelfde kleur gepigmenteerd als de vacht. Als je bijvoorbeeld een tijgerkat zou scheren, dan zie je dat de huid in dezelfde kleuren gepigmenteerd is.